Hoe kan een hulphond helpen na seksueel misbruik?

Een hulphond die mensen, die te maken hebben gehad met seksueel misbruik, helpt dat klinkt misschien een beetje vaag. Hoe kan een hond je daar nou mee helpen?

Wat is een hulphond?

Een hulphond is een hond die speciaal is getraind om mensen met een beperking binnen- en buitenshuis te helpen met hun beperking. Wanneer je spreekt over hulphonden die mensen helpen na het meemaken van seksueel misbruik spreek je over psychiatrische hulphonden, in de meeste gevallen over PTSS hulphonden. Deze hulphonden zijn specifiek getraind om hun baasje te helpen bij psychische problemen.

Wat kan een hulphond?

Misschien kun je niet goed voorstellen wat een PTSS hulphond voor iemand zou kunnen doen en betekenen. De hulphonden kunnen veel meer dan je denkt.

Het meest voor de handliggend, maar ook een hele belangrijke taak is het bieden van veiligheid. Een psychiatrische hulphond biedt voor zijn baasje vaak ontzettend veel veiligheid door er simpelweg altijd te zijn. Mensen die te maken hebben gehad met seksueel misbruik, kunnen een sterke behoefte hebben aan wat extra veiligheid. Een hulphond die altijd bij je is, kan dat vaak bieden. Je weet dat er altijd iemand voor je is. Maar niet zomaar iemand, iemand die je altijd kan helpen als er iets gebeurt, want ze kunnen namelijk zoveel meer dan er alleen zijn.

Zo kan een psychiatrische hulphond bijvoorbeeld leren om zijn baasje uit herbelevingen en dissociaties te halen. Sommige mensen die een trauma hebben, kunnen last hebben van herbelevingen. Op dat moment herleven zij hun trauma en hebben zij niet door dat ze het hier en nu kwijt zijn. Het is alsof het trauma nu opnieuw gebeurt. De hond kan leren om zo'n herbeleving te herkennen en zijn baas daaruit te halen, zodat deze weer in het hier en nu komt. Ook kan de hond leren welke signalen eraan voorafgaan, zodat hij de herbelevingen vroegtijdig kan herkennen en soms zelfs kan voorkomen.

Mensen met een trauma kunnen ook last hebben van dissociaties. Dit is een soort automatisch overlevingsmechanisme van je lichaam. Op het moment dat het trauma gebeurde, was dit heel nuttig. Maar nu je je in een veilige situatie begeeft, is deze reactie van je lichaam niet meer nodig. Toch kan het zo zijn dat je nog regelmatig in die staat van zijn schiet. Een hulphond zou je hierbij kunnen helpen. Net zoals bij herbelevingen kan de hond erop getraind worden om deze dissociaties bij zijn baasje te herkennen en op dat moment in te grijpen. Hij zal er op dat moment alles aan doen om zijn baas daaruit te krijgen. Door bijvoorbeeld, zijn baas aan te tikken, het gezicht te likken of te gaan blaffen als dat juist helpend is voor het baasje. De hond wordt specifiek getraind om de te reageren op de manier die voor zijn baasje prettig is.

“Sometimes the best therapist has fur and four legs.”

Ook kan de hond Deep Pressure Therapy uitvoeren. Hierbij gaat de hond bovenop het baasje liggen of hangen, waardoor het baasje druk ervaart van het gewicht van de hond. Doordat je continue deze druk ervaart, blijf je automatisch makkelijker in het hier en nu en verlaagt je spanning. Daarnaast is het zo dat wanneer de hond bovenop zijn baas blijft liggen, het lichaam van het baasje automatisch kalmeert. Het lichaam van het baasje neemt namelijk automatisch de hartslag en de ademhaling van de hond over,

terwijl het voor het baasje moeilijk kan zijn om uit zichzelf te kalmeren. Bij mensen met een verleden met seksueel misbruik zijn ook nachtmerries een veel voorkomend iets. En ja, ook daar kan de hond op getraind worden. De hond kan leren te herkennen wanneer zijn baas een nachtmerrie heeft en zo leren zijn baasje wakker te maken uit nachtmerries. Wanneer hij zijn baas wakker heeft gemaakt, zal hij hem vervolgens kalmeren.

Een hulphond mag overal mee naartoe en daardoor kan hij zijn baas begeleiden in drukke situaties. Voor iemand met een misbruikverleden kunnen drukke situaties heel stressvol zijn. Een hulphond kan dan helpend zijn en je heel veel zelfstandigheid teruggeven. De hond gaat overal met je mee naar toe en zal je in deze situaties begeleiden. Ook kan hij je spanning signaleren en aangeven wanneer het te veel is. De hond kan er ook op getraind worden dat hij bij overprikkeling of op commando zijn baas naar de uitgang kan brengen. Ook kan hij bijvoorbeeld leren onbekende mensen op afstand te houden door zelf tussen het baasje en de onbekende persoon te gaan staan, zodat hij op die manier een beetje extra afstand creëert. Sommige mensen ervaren dat als heel prettig en voelen zich daardoor iets veiliger in het openbaar.

Kiezen voor een hulphond

Psychiatrische hulphonden worden steeds vaker ingezet en worden door veel mensen als erg helpend ervaren. Een hulphond is niet de eerste stap die je neemt als je worstelt met psychische problemen of een ervaring hebt met seksueel misbruik. Meestal wordt er eerst gekeken hoeveel baat iemand heeft bij een behandeling. Als dit niet voldoende oplevert kan er gekeken worden of een hulphond een optie is. Het moet namelijk wel bij de persoon passen en niet voor iedereen is het een goede optie. Wanneer er na goed overleg voor gekozen wordt een hulphond in te zetten zorgt dit vaak voor erg goede resultaten.

Ervaringen van mensen met een hulphond

• Het belangrijkste is dat ik door mijn hulphond mijn gevoel van veiligheid weer terug heb. Doordat ze altijd naast me staat en ik nooit meer alleen ben. Ook kan zij andere mensen op afstand houden. Daarnaast haalt ze mij uit herbelevingen en laat ze me zien dat er ook heel veel mooie momenten zijn om van de genieten en niet alleen de vervelende gebeurtenissen die mij zijn overkomen.
  

• Wat mijn hulphond voor mij doet is dat ze blokkeert als mensen te dicht bij mij komen staan, dit doet ze door er zelf tussen te gaan staan. Verder houdt ze me in het hier en nu, door mijn hoofd met haar hoofd omhoog te duwen wanneer ik wegzak en mijn gezicht te aan te tikken en te likken. Ook tikt ze overal waar we zijn mijn hand en been aan om me erbij te houden.
  

• Mijn hulphond doet op ontzettend veel gebieden iets voor mij. Zijn continue aanwezigheid maakt dat ik veiliger voel, omdat ik weet dat wanneer ik wegval hij mij eruit zal halen. Daardoor is mijn angst voor het wegvallen ook veel kleiner, want dankzij hem komt het toch wel weer goed. Mijn hulphond heeft mij mijn zelfstandigheid teruggegeven. Dankzij hem ben ik niet meer 24/7 afhankelijk van andere mensen en kan ik weer zelfstandig (met mijn hulphond) naar buiten en dingen doen zoals mijn eigen boodschappen, ergens iets gaan drinken en reizen met het ov. Ik heb een hele sterke behoefte aan veiligheid en controle over de ruimte waarin ik me begeef. Naast dat mijn hulphond ervoor zorgt dat ik me veiliger voel, geeft het me meer rust dat hij met mij de ruimte in de gaten houdt waar we ons in begeven. Ik ben niet meer de enige die omgeving in de gaten hoeft te houden, want hij doet dat ook, waardoor ik soms iets meer kan ontspannen. Daarnaast vind ik het dus erg prettig om op onbekende plekken mijn hulphond voor mij de ruimte in te laten gaan. Zo kan hij voor mij de ruimte scannen en hoef ik niet als eerste naar binnen.

Over het algemeen worden hulphonden, wanneer er na goed overleg voor gekozen wordt ze in te zetten, dus als heel helpend ervaren. Echter, een hulphond is geen medicijn. Het is geen oplossing voor al je problemen. Deze verdwijnen niet als sneeuw voor de zon. Een hulphond kan je wel ondersteunen bij de dingen waar je tegenaan loopt en op die manier je dagen dragelijker maken. Wanneer behandeling dus niet voldoende oplevert kan een hulphond een hele goede optie zijn en de kwaliteit van leven voor veel mensen verhogen. Het is geen ‘cure all’, maar helpend is het zeker.