Nederlands onderzoek: seks onder je 25e

Hoe denken jongeren over seks? Welk cijfer geven zij hun seksleven gemiddeld? Op die vragen geeft het nieuwe ‘Seks onder je 25e’onderzoek, van Rutgers & Soa Aids Nederland i.s.m. RIVM en CBS, een antwoord. Een aantal dingen zijn positief veranderd, zo genieten acht op de tien jongeren van seks. Maar we zien vanuit SafeHaven ook een aantal zorgelijke signalen. In deze blog lees je de belangrijkste punten uit het onderzoek. 

Positieve veranderingen  

Seks onder je 25e is een grootschalig en representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van jongeren van 13 tot 25 jaar in Nederland. Dit onderzoek werd gehouden in 2023. Eerdere onderzoeken vonden plaats in 2005, 2012 en 2017. Gelukkig zijn een aantal zaken positief veranderd. Zo geven jongeren hun seksleven in 2023 gemiddeld een 7. Acht op de tien jongeren genieten erg van seks. Negen op de tien jongeren voelen zich fijn tijdens de seks (met hun laatste sekspartner). 

Steeds meer jongeren staan positief tegenover zichtbaarheid van homoseksualiteit: terwijl in 2012 de helft van de jongens (52%) en een kwart van de meiden (26%) dit afkeurde, is dit nu afgenomen naar een kwart van de jongens (24%) en een op de elf meiden (9%). Bij SafeHaven vinden we dit een belangrijk signaal. We vinden het namelijk belangrijk dat er niet alleen aandacht is voor seksualiteit onder heterojongeren, maar ook in de LGBTQ community. Het draagt bij aan openheid over seksualiteit.

Plezierverschil en toestemming

Helaas zien we ook nog veel zorgelijke signalen. Zo ervaart driekwart van de meiden pijn bij de eerste keer vaginale seks, komen meisjes minder vaak klaar dan jongens en neemt het anticonceptie- en condoomgebruik af. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat meiden minder seksueel plezier hebben dan jongens. 

Er is hier volgens ons nog werk aan de winkel! De kloof tussen het plezier dan jongens en meiden aan seks beleven is nog steeds een scheve standaard in onze maatschappij. Helaas wordt van meisjes nog vaak verwacht dat ze ‘het maar moeten ondergaan’ en er geen of minder plezier aan mogen beleven dan jongens. 

Toename in grensoverschrijdend gedrag 

Het aantal jongeren dat aangeeft ooit seksueel grensoverschrijdend gedrag te hebben meegemaakt, is helaas gestegen. Vier procent van de jongens en 20% van de meiden geeft aan wel eens gedwongen te zijn om seksuele handelingen te doen die ze niet wilden. In 2017 was dat maar 2% en 12%. Wat opvallend is, is dat het aantal jongens dat grensoverschrijdend gedrag meemaakt, dus groeit.

De gap tussen jongens en meiden wordt kleiner. We kunnen de conclusie trekken dat jongens dit nu sneller melden dan vroeger. Deze trend zou te maken kunnen hebben met de toegenomen aandacht voor seksueel geweld in de media en de maatschappij. Het is dus belangrijk om hier ook met mannen en jongens over te praten, omdat zij dit vaak nog niet durven. 

Onze conclusie

‘Seks onder je 25e’ toont enkele positieve veranderingen en trends aan. De meeste jongeren nemen de tijd om met seks te starten, genieten ervan en beschermen zichzelf goed tegen zwangerschap. Ook is er meer ruimte voor seksuele én genderdiversiteit. Met deze uitkomsten van het onderzoek zijn we bij SafeHaven blij, met deze punten gaat het langzaam de goede kant op in Nederland. 

Om de zorgelijke signalen te verbeteren, zoals seksueel geweld en dat meiden nog steeds minder klaarkomen dan jongens, hebben we helaas nog een lange weg af te leggen. Het is belangrijk dat de verschillen kleiner worden. We moeten meer met elkaar praten en elkaar beter begrijpen – op seksualiteit ligt volgens ons nog steeds een taboe. Laten we met elkaar in gesprek blijven en dit taboe doorbreken! 

Wil je meer informatie over de resultaten? Het hele onderzoek ‘Seks onder je 25e’ kun je hier lezen.